طراحی، ساخت و ارزیابی موزع خودکار نشاء ریشه لخت پیاز

در سالهای اخیر با توجه به کمبود منابع آبی در کشور، تولید پیاز با کاشت نشاءهای ریشه لخت مورد توجه کشاورزان قرار گرفته است. در حال حاضر نشاءکاری پیاز با نشاء ریشه لخت و با نیروی کارگری 100-120 نفر روز کارگر در هکتار، به صورت دستی و در تراکم 700-800 هزار بوته در هکتار کاشته می¬شود. از مشکلات اصلی در این زمینه عدم وجود دستگاه نشاء کار متناسب با تراکم مورد نظر کشاورزان می¬باشد. این تحقیق با هدف طراحی، ساخت و ارزیابی یک دستگاه موزع خودکار که بتواند ضمن جداسازی و تک کردن نشاءهای ریشه لخت پیاز، تراکم مناسب برای دستیابی به عملکرد مطلوب را فراهم نماید، انجام گردید. موزعی که به منظور جداسازی عرضی طراحی شد، شامل دو تسمه به نام¬های تسمه حامل و تسمه تک¬کن است که به صورت زاویه¬دار نسبت به هم قرار می¬گیرند. با قرار گرفتن دسته نشاء در بین این دو تسمه دندانه¬دار و حرکت تسمه¬ها در خلاف جهت هم و درگیر شدن دندانه¬های دو تسمه با سطح جانبی دسته نشاء، دسته نشاء به صورت یک لایه بر روی تسمه حامل قرار می¬گیرد و سپس از قسمت انتهایی موزع خارج شده و در داخل لوله سقوط رها می¬شود. در این موزع اثرات سه عامل نوع تسمه حامل، نسبت سرعت خطی تسمه¬ تک¬کن به تسمه حامل و تعداد نشاء موجود در یک دسته بر روی پارامترهای میانگین فواصل کاشت، شاخص نکاشت، شاخص کپه¬کاری، شاخص کیفیت تغذیه، طول نکاشت و نشاء مصرفی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که دندانه¬های بلند، صلب و دارای زاویه حمله دارای عملکرد بهتری در گرفتن نشاءها دارد. افزایش نسبت سرعت خطی بین دو تسمه باعث باز شدن بهتر دسته نشاء از هم می-شود و اثر تعداد نشاء موجود در یک دسته در هیچ کدام از پارامتر¬های مورد ارزیابی معنی¬دار نشد. نتایج هم چنین نشان داد با استفاده از این روش جداسازی می¬توان در 80 درصد از طول خطوط کاشته شده به یکنواختی مطلوبی در فواصل نشاءها دست یافت. اما در این روش جداسازی به دلیل حرکت غلتشی دسته نشاء و درهم تنیده شده ریشه¬های موئی و ساقه های منعطف نشاءها در یکدیگر، همواره غیر یکنواختی¬های در خروج نشاء مشاهده می¬شد. مشاهدات نشان داد که شرایط جداسازی نشاء به صورت طولی یکنواختر از جداسازی به صورت عرضی است. در ساخت موزع بر اساس جداسازی طولی از یک نشاءکار خودکار برنج الگو گیری شد. مزیت اصلی این موزع ثابت بودن دسته نشاء در هنگام جداسازی نشاء است که باعث می¬شود نظم اولیه دسته به هم نریزد. ارزیابی این موزع بر اساس پارامترهای کیفیت کاشت، نشان داد که این موزع درخارج کردن نشاء از سبد نشاء دارای مشکلاتی است که نیاز به اصلاحاتی به منظور افزایش کیفیت توزیع دارد.